آيتان & آرزولار

علي حاتمي

كارگردان
تولد ۲۳ امرداد ۱۳۲۳، تهران.
درگذشت ۱۵ آذر ۱۳۷۵، تهران.

علي حاتمي در ۲۳ امرداد ماه سال ۱۳۲۳ در تهران متولد شد و تا كنون حد اقل ۱۵ فيلم بلند سينمايي و سريال تلويزيوني ساخته است. اولين اثر سينمايي اين هنرمند بزرگ در سال ۱۳۴۸ با عنوان « حسن كچل » ساخته شد و آخرين فيلم نيمه تمامش با نام « جهان پهلوان تختي » كه يكي از بزرگترين پروژه هاي سينمايي او بعد از سريال « هزار دستان » بود، نا فرجام ماند.
او كار هنري خود را با تئاتر در زمينه ي نويسندگي آغاز كرد و نمايشنامه هاي « ساتن »، « قصه ي حرير »، « ماهيگير »، « حسن كچل »، « چهل گيس » و شهر آفتاب و مهتاب » را براي تئاتر نوشت.
در زمينه ي فيلم نامه نويسي و كارگرداني حاتمي، حسن كچل را در سال ۱۳۴۸، طوقي ۱۳۴۹، باباشمل ۱۳۵۰، قلندر ۱۳۵۱، خواستگار ۱۳۵۲، ستارخان ۱۳۵۳، مجموعه ي تلويزيوني مثنوي مولوي ۱۳۵۴، سلطان صاحبقران ۱۳۵۵، سوته دلان ۱۳۵۶، هزاردستان ۱۳۵۸، حاجي واشنگتن ۱۳۶۱، كمال الملك ۱۳۶۳، مادر ۱۳۶۸، دلشدگان ۱۳۷۱ و جهان پهلوان تختي را از سال ۱۳۷۳ به جلوي دوربين برد و تا سال ۱۳۷۵ به نيمه رسانيد ولي عمرش كفاف نداد و كارش نيمه تمام ماند.
علي حاتمي در طول فعاليت هاي هنري اش هميشه نگران ارزش هايي بود كه اكنون تجدد و مدرنيسم لايه ي ضخيم و پرده ي زمختي بر روي آن كشيده و آن ها را محو و كمرنگ ساخته است. حاتمي آن چنان تاريخ را صميمانه و ملموس روايت مي كرد كه دلنشين و دوست داشتني بود. او راوي لحظه هاي تلخ و شيرين زندگي ايرانيان در خلال روزگاران بود. دوربين سينما بسان ابزاري در دستان توانمند حاتمي بود تا به واسطه ي آن غبار و پيرايه ها را از چهره ي تاريخ معاصر بزدايد و جامعه ي ايراني را از طريق فولكورها و ساير مظاهر فرهنگ و بومي با هويت واقعي اش آشنا سازد.
حاتمي همواره دغدغه ي روزگاراني را داشت كه زندگي ايراني آلوده ي مناسبات و معادلات پيچيده ي مدرنيسم نگشته و زندگي اين گونه سرد، بي روح، خشن و فاقد معني نگرديده بود.
افسوس، آينه اي شكست و فرو ريخت كه رنگ نمي پذيرد و دلي از تپيدن باز ايستاد كه تيرگي راهي به آن نمي يافت.
سوخته دلي از جمع سوته دلان رفت كه سهم بسزايي در حفظ و گراميداشت سنت هاي اصيل داشته و يادآور يادمان هاي گذشته بود.
ميراث گران بهايي كه حاتمي براي سينماي ايران باقي نهاد به عنوان باقيات صالحات او نام باني شان را تا ابد در جريده ي هنر ايران بادوام خواهد ساخت. يادگارهاي ارزنده ي حاتمي همواره زينت بخش فرهنگ و هنر اين مرز و بوم بوده و دلدادگان هنر پيوسته قدردان خدمات جاودان اين دلشده از تبار دلشدگان خواهند بود.
علي حاتمي بعد از ماه ها مداوا با بيماري مهلك و صعب العلاجي كه او را سخت نحيف و رنجور ساخته بود در تاريخ ۱۵ آذر ماه ۱۳۷۵ دار فاني را وداع نموده، به سراي باقي شتافت. پيكر وي را در بهشت زهرا در قطعه ي ۸۸ ( قطعه ي هنرمندان و نويسندگان ) به خاك سپردند.
پيماد اين واقعه محروم گشتن سينماي ايران از وجود انساني لايق، هنرمندي درد آشنا، اديبي سخندان، مورخي تيزهوش و سخن پروري نغزگو و شيرين گفتار بوده است.
در وصف سجايا و فضايل اين هنرمند مردمي همين بس كه در اوج بيماري حتي طي آخرين روزهاي زندگي حضور در عرصه ي هنر را به خزيدن در كنج انزوا ترجيح داد.
بي ترديد نور صحنه ي فيلم جهان پهلوان تختي از شمع وجود حاتمي تامين مي گشت كه ذره ذره سوخت تا چراغ سينما در اين ملك روشن بماند. يادش گرامي باد.

منابع:
- اطلاعات عمومي معين، سعيد قانعي، مينا احمدي، ص. ۵۹۳.
- ايران، « هزار دستان ماند، علي حاتمي رفت »، ۱۸ آذر ۱۳۷۵، ص. ۱۲.
- سروش، « ... خودش را به حق سپرد »، ۲۴ آذر ۱۳۷۵، ص. ۵۰ - ۵۱.

برگرفته از:

 http://javedane.adabkade.com/cinema/196.html