تاريخ آذربايجان

یازار : علي وقاري

+0 به يه ن
آذربايجان معرب آتورپاتگان نام ايالتي از ايران  كه آن را آذر و آذرباد و آذربادگان و آذرباذگان و آذربايگان و آذربيجان و اَذْرَبيجان بر وزن عندليبان (معجم البلدان ) نيز نامند. به‌طور كلي به سرزميني گفته مي‌شود كه از شمال به رود ارس، از جنوب به استان‌هاي كردستان و زنجان، از شرق به استان گيلان (كوه‌هاي تالش و مغان) و از غرب به مرزهاي تركيه و عراق محدود مي‌شود و نزديك به ۱۰۰٬۰۰۰ كيلومترمربع مساحت دارد. درگذشته اين نام به سرزميني گفته مي‌شده‌است كه از شمال به اران، و از جنوب غربي به آشور و از مغرب به ارمنستان و كردستان تركيه، محدود مي‌شده‌است. و پاي تخت آن شهر گنجك بوده است در تخت سليمان در جنوب شرقي مراغه و عرب آن را كزناو يونانيان گازا مي‌ناميده اند.

از لحاظ تقسيمات سياسي در سال ۱۳۱۶ خورشيدي استان‌هاي آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي به‌عنوان منطقهٔ آذربايجان شناخته شدند. در اين تقسيم‌بندي استان اردبيل كه در سال ۱۳۷۲ خورشيدي تأسيس شده‌است، جزء استان آذربايجان شرقي بوده‌است. هم‌اكنون نيز استان‌هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي و اردبيل به‌عنوان منطقهٔ آذربايجان شناخته مي‌شوند.

آذربايجان از سمت شمال به جمهوري آذربايجان و ارمنستان، از سمت جنوب به استان‌هاي كردستان و زنجان، از سمت شرق به استان گيلان و از سمت غرب به تركيه و عراق محدود شده‌است. اين منطقه از مناطق صنعتي، ترانزيتي، استراتژيك و مرزي ايران است و منطقه‌اي كوهستاني و نسبتاً پربارش مي‌باشد.

منبع : پورتال جامع آذربايجان